توسعه مدل برنامه ریزی چندهدفه، چند محصولی، چند دوره ای در زنجیره تأمین با رویکرد بهبود هزینه مصرف انرژی تحت شرایط عدم قطعیت

در فضای رقابتی امروز، شرکت ها به دنبال زمینه هایی هستند تا بتوانند هزینه های خود را در حد امکان کاهش دهند. یکی از این زمینه ها زنجیره تأمین است. یک زنجیره ی تأمین شامل همه مراحلی (اعضای زنجیره) است که چه مستقیم و چه غیر مستقیم، در برآورده سازی درخواست یک مشتری نقش دارد. اما آنچه باید در زنجیره تأمین مورد توجه قرار بگیرد، هماهنگی اجزاء مختلف زنجیره با یکدیگر است. تولید و توزیع دو هسته اصلی یک زنجیره تأمین را تشکیل می دهند، که نیازمند هماهنگی هر چه بیشتر هستند. در این پژوهش برای تبیین بهتر موضوع، ابتدا یک مدل چندهدفه، چند دوره ای، چند محصولی برای یک برنامه تولید، توسعه داده می شود. سپس برای یکپارچه سازی تولید و توزیع، یک مدل زنجیره تأمین دو سطحی (تولید-توزیع) ارائه می شود. با توجه به بحران انرژی در جهان و همچنین افزایش بی سابقه هزینه انرژی در کشور، بهینه سازی انرژی بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. لذا در مدل ارائه شده، انرژی نیز در کنار دیگر مفاهیم لحاظ و هزینه های آن به عنوان یکی از توابع هدف مطرح می شود. دیگر توابع هدف هزینه های تولید و همچنین هزینه های توزیع را مینیمم می شود. در واقع رویکرد مورد توجه در مدل تولید-توزیع پیشنهادی، رویکرد کاهش مصرف انرژی است. برای محاسبه هزینه انرژی از یک تابع پلکانی مورد استفاده قرار گرفته که بر اساس شرایط کنونی اقتصادی کشور و قوانین وزارت نیرو طراحی شده است. در مدل های برنامه ریزی، عدم قطعیت یک عامل اجتناب ناپذیر است. در این پژوهش نیز بعضی از پارامترهای مدل به علت ماهیتشان به صورت غیرقطعی در نظر گرفته شده اند. این پارامترها متغیرهای تصادفی فرض می شوند که در یک بازه بسته تغییر می کنند. برای مقابله با عدم قطعیت پارامترها از رویکرد بهینه سازی استوار استفاده می شود. این رویکرد، بهینه سازی را تحت بدترین شرایط انجام می دهد، لذا به تابع توزیع احتمالی آن ها نیازی ندارد. در پایان این تحقیق با ارائه همتای استوار مدل های ارائه شده و مقایسه آن با مدل قطعی، کیفیت و ویژگی های جواب های دو مدل مورد ارزیابی قرار می گیرند. برای ارزیابی، معیارهای مختلفی تعریف شده تا به تصمیم گیرنده کمک کند تا در شرایط مختلف، بتواند بهترین تصمیم را اتخاذ کند.